Thứ Hai, 27 tháng 5, 2013

BỨC PHÁC HỌA THỢ LÒ CƠ BẢN*

                                                                           Tặng thợ lò KTCB1
 
                             Ẩn đằng sau gương mặt loáng mồ hôi
                             là nét duyên của thợ lò Cơ bản (1)
                             Khuất phía trong tấm áo xanh bụi bám.
                             vạm vỡ ngực trần của những chàng trai.

                             Tổ chúng tôi nhiều tuổi nhất mới hăm hai,
                             còn sàn sàn đôi mươi, mười chín
                             Tranh luận với nhau, ít người chịu nhịn,
                             bởi chẳng đứa nào lép vế chịu làm em.

                             Ba mươi chàng trai, ba mươi trái tim,
                             chạm mặt gương than là chung nhịp đập
                             Gương mặt ngời lên, những bắp tay săn chắc
                             Vỉa đá dày phải lùi bước trước chúng tôi.

                             Vì chống dựng lên, lưng áo sũng mồ hôi
                             Uống bao nhiêu cũng không nguôi cơn khát
                             Thế mà hứng, lại hòa chung giọng hát
                             Cơn khát bay đi như chưa khát bao giờ.

                             Phút giải lao cả tổ tập làm thơ
                             Hì hục ghép vần, lại loay hoay chấp bút
                             Thế mới biết làm thơ là khó thật.
                             nhọc nhằn hơn chống cả mấy vì gương (2).

                             Xong vỉa Cánh Tây (3), cả tổ lại lên đường,
                             gõ vào đất bắt vàng đen (4) mở cửa.
                             Sàn sàn đôi mươi, sàn sàn ba chục đứa
                             Tổ Quốc cần than, có chúng tôi!

                                                                                       04/8/2005

                                                                            NGUYỄN ĐÌNH THÁI
                            Bài thơ in trong tập thơ KHƠI NGUỒN SUỐI THAN – NXB Văn học 2010

CHÚ THÍCH:
(1)  Công trường Kiến thiết cơ bản I (Viết tắt là KTCBI) tên một  trong những đơn vị chuyên đào lò chuẩn bị của Công ty Cổ phần Than Hà Lầm – Vinacomin.
(2)  Thuật ngữ nghề mỏ: Tiết diện (mặt cắt phẳng của đá hoặc than) theo khuôn (hộ chiếu) một vì chống lò. Vật liệu dùng chống lò bằng gỗ hoặc kim loại. Ngày   nay loại vì chống này người ta dùng thép chịu lực.                                                                                        
(3)  Tên một vỉa (khu vực khai thác). Vỉa: Một dải đất có tài nguyên than (danh từ địa chất).
(4)  Mỹ từ chỉ than có ý nghĩa ví than quý như vàng. V.I Lê nin đã từng gọi than là “Bánh mỳ của công nghiệp nặng”.



                                                     






KHÚC THƠ TÌNH THỢ MỎ*


                          Ở dưới lò sâu anh gửi em chút ấm
                          Trên ấy nhà sàng có lạnh lắm không em?
                          Đêm. Gió đại hàn. Em có mặc ấm thêm?
                          Anh nhớ nhiều về em lắm đấy!

                          Em thấy không, than dưới lò như sông chảy
                          Vầng ngực anh sưởi nóng sông than
                          Em có thấy ấm nồng tay em
                          hơi thở vỉa than hòa tiếng anh đang thở gấp?

                          Trái tim anh đang hoà cùng nhịp đập
                          Tần suất của tim chung tần suất sàng em
                          Nhịp máy sàng hoà cùng nhịp choòng khoan
                          Anh nghe rõ nhịp tim em trên ấy.

                          Băng tải dài như sông than đang chảy
                          Máy sàng than tựa cầu bắc ngang sông
                          Mưa xuân giăng kết bảy sắc cầu vồng
                          Nhờ sông than nối lò sâu lên em đấy.

                          Áp vào vách than nghe nhịp nhàng tiếng máy
                          Nghe cả tiếng kíp-lê nhảy vũ khúc trên sàng
                          Nghe tiếng mầm cây. Xuân đã sang
                          Nghe tiếng lòng em. Xuân đang đến.

                          Giêng hai này, mùa xuân ước hẹn
                          Mùa cau tươi, mùa trầu quế nồng th¬m
                         Th­a mÑ, th­a thÇy, anh ®Õn cÇu h«n
                          Lễ vật đón dâu: Khúc thơ tình thợ mỏ.

                                                                2h 9/1/2012
                                                      NGUYỄN ĐÌNH THÁI

           Bài đã in trong: - Tập thơ LỬA THAN – NXB Hội Nhà văn 2012
                                      - Tạp chí THAN – KHOÁNG SẢN VIỆT NAM
số Tết Quý Tỵ 2013.
*Giải khuyến khích thơ Lê Thánh Tông lần thứ XIV
năm 2011 





Thứ Bảy, 25 tháng 5, 2013

DỰ CẢM THU*



                                  
                                             
                     Chẳng đợi gì, ta về lại mùa thu
                     Mệt mỏi vì sương, nhạt phai vì gió
                     Chợt
                             thót mình
                                            vì sắc vàng
                     lá úa

                    Lùa vào tim, thấy nhịp đập trễ dần đi

                     Chẳng cần chi, ta nán lại trong thu
                     Dự cảm mùa đông về gần lắm
                     Chợt run lên
                                           quờ tay tìm hơi ấm
                     Chạm vào lạnh giá chính tay ta
                    
                     Chẳng cầu chi, ta náu lại với thu
                      Bình thản chờ đông về cầm tay dắt
                      Bỗng đâu thấy lòng mình se sắt
                      Hắt ngược vào trong, hơi thở nhẹ tênh

                      Chẳng cớ chi
                                              ta trốn lại vào em
                      Thu hờ hững
                                           mặc đông về
                                                               phũ phàng
                                                                               buông hơi rét
                      Ta lạnh lùng
                                           lùa tay vào
                                                             miền nuối tiếc
                      Thu rùng mình
                                               trút áo
                                                          trả mùa đông


                                                                           Đã sang 27/9/2010 hai tiếng
                                                                            Sửa lại:30/9/2010

                                                                           NGUYỄN ĐÌNH THÁI

*Rút trong tập thơ GƯƠNG THAN LẤP LÁNH – NXB Văn học 2011

                                              

                    

NHỮNG MẢNH RỪNG CON GÁI*



                                      Những cánh rừng con gái một thời
                                      Ở Sơn Lang, những cánh rừng như thế
                                      Ở Đăk Roong, những mảnh rừng rất trẻ
                                      Rừng trẻ hơn những cô gái chưa chồng.
                            
                                      Làng đơn thân lẻ bóng dưới tán rừng
                                      Mỗi mảnh rừng một mảnh đời con gái
                                      Các chị già, rừng thì trẻ lại
                                      Rừng hồi sinh trên đất chết đioxin.

                                      Những nàng xinh xinh, con gái đất Hưng Yên
                                      Những o nớ đến từ Nghệ An, Thanh Hóa…(1)
                                      Những phơi phới xuân thì đi ươm cây xứ lạ
                                      Phơi phới ước mơ về những cánh rừng.

                                      Chiều ríu ran những giọng nói chưa chồng
                                      Vỡ vụn thủy tinh giòn tan cười con gái
                                      “Tiếng quê tau, răng mi cứ nhại
                                      Chừ… phạt vạ mi phải hát mấy điệu chèo”

                                      Điệu “Sa lệch chênh” nghiêng ngả rừng chiều
                                      Cô gái Hưng Yên bỗng buông chùng câu hát
                                      Cả cánh rừng vỡ òa tiếng khóc
                                      Cố hương! Chao ôi, vời vợi trùng xa.

                                      Giấu kín phong thư em gái quê nhà:
                                      “Người yêu chị vừa hôm qua lấy vợ
                                      Chị ơi, đừng buồn nhiều, chị nhớ…
                                      Chị mới còn mười tám, đôi mươi thôi!”

                                      Giấu kín quặn đau trong gượng gạo nụ cười
                                      Níu lấy thân cây, cây đỡ người không gục ngã
                                      Cây thì biếc, người sạm đen đôi má
                                      Cây yêu người, rừng run rẩy hồi sinh.

                                      Không phụ người, rừng ngút ngát tươi xanh
                                      Cây phổng phao thành cánh rừng con gái
                                      Những cô gái không phổng phao trở lại,
                                      bởi nước mắt, mồ hôi vắt kiệt tưới rừng.

                                      Thời thanh xuân, má con gái thắm hồng
                                      Thắm hồng ấy xanh vào vòm lá biếc
                                      Tóc rụng bao lần qua nghìn cơn sốt rét
                                      Quờ tay nhau tìm hơi ấm giữa đêm mưa.

                                      Ngày ở Tây Nguyên đủ cả bốn mùa
                                      Sáng xuân, trưa hạ, chiều thu mát
                                      Lán con gái đêm về chung chăn đắp
                                      Nhiều đứa nhớ quê, nhớ mẹ khóc rung giường.

                                      Chín tháng mùa khô, chín tháng nằm rừng
                                      Mùa mưa lũ lại hành quân về “hậu cứ” (2)
                                      “Biết thế ni nỏ muốn về trong nớ
                                      Ba tháng ngồi không nhớ mẹ, nhớ rừng thêm”.

                                      Biết là mùa mưa gian khổ nhiều hơn
                                      Nhìn xoong bo bo, quay đi ôm mặt khóc
                                      Nhìn lũ về, suối ngập tràn, sông chảy xiết.
                                      Cháy cả ruột gan: rừng có sao không?                                
                                      
                                      Làng đơn thân, những cô gái chẳng lấy chồng
                                      Quay lại, quay đi vẫn lưng ong con gái
                                      Thèm quay quắt một tiếng người khác phái
                                      Nhớ nôn nao một tiếng gọi : “Em ơi…!”
                                                                                                       
                                      Làng đơn thân, bao thân phận con người
                                      Hồ nước tưới cây, “… một mình em vượt cạn.
                                      Vượt cạn ngay cả khinh khi ghẻ lạnh
                                      Vượt cạn ngay cả nghị lực của chính mình…”

                                      Những cô gái không bao giờ lấy chồng
                                      Cây rừng kết phòng the mà không chú rể
                                      Những cánh rừng đang thì rất trẻ
                                      Chỉ những đứa trẻ “xin” là duy nhất đàn ông.

                                      Ơi KBang, Sơn Lang, Đak Roong (2)
                                      Ơi những cánh rừng Tây Nguyên thăm thẳm
                                      Rừng hoàn nguyên, cây trẻ trung xanh thắm
                                      Tôi chợt hiểu vì sao, lá chát mặn trên môi.

                                                                                          02h 30 23/8/2012

                                                                                   NGUYỄN ĐÌNH THÁI

CHÚ THÍCH:
* Nhân đọc bài báo “Những cánh rừng con gái” của nhóm tác giả Thanh Toàn và Hữu Cường đăng trên trang 7 chuyên đề An ninh – Xã hội, báo Nhân Dân cuối tuần, số ra ngày12/8/2012.
(1) Theo số liệu bài báo: Năm 1984 có gần 3000 cô gái từ miền Bắc và bắc Trung bộ được vận động, xung phong về làm nhiệm vụ ươm cây, phát cỏ, trồng rừng tại Gia Lai trong số gần 5000 người.
(2) Nơi đơn vị đóng bản doanh. “Hậu cứ”: Cách dùng từ chỉ địa điểm đứng chân của đơn vị tác chiến thời chiến tranh. Tác giả (phần thơ) coi công cuộc trồng rừng cũng gian khổ, ác liệt chẳng kém những ngày đánh giặc.
(3) Những địa danh thuộc huyện KBang (Gia Lai).


                                     

                                     


                                     

                                     

                                     

                                     
                                     
                                     
                                      



ĐỐI THOẠI MỘT MÌNH*





Một mình ngồi đối mặt với đêm,
tôi muốn hóa thân làm ngọn lửa
Hai bàn tay xòe ra che gió,
chạm vào giá lạnh sương đêm

                                            Chợt chạm vào rạo rực nơi em,
                                            run rẩy nghe tim từng nhịp đập,
                                           chạm vào ắp đầy vùng ký ức,
                                           chạm vào miền hoang tưởng mộng du

Chạm mơ hồ về cả những giấc mơ,
thương đắm đuối về câu dân ca cổ
Dải yếm đào  buông rơi đầu ngõ,
Còn nồng nàn hơi ấm ngực ai?

                                          Tiếng gà gáy chạm vào ban mai
                                          Chỉ  hai người cũng làm nên canh hát,
                                          giọt sương đêm ướt nhòa khuông nhạc
                                          Mải mê quan họ, ngẩn ngơ người

Đã bao lần trăng tỏ, trăng vơi,
câu dân ca cũng khi đầy, khi khuyết
Người ơi ở nơi nao, giờ có biết,
dải yếm đào tôi gửi lại làm tin!

                                                                                        13/2/2003
                                                                                       
                                                                               NGUYỄN ĐÌNH THÁI

Rút trong tập thơ GƯƠNG THAN LẤP LÁNH – NXB Văn học 2011



                                                                



Thứ Sáu, 24 tháng 5, 2013

ĐỢI CHIỀU*


Cái bàn bỗng rộng thêm ra
Ta ngồi chống chếnh như là ngồi nghiêng

Chiều như bỗng mãi dài thêm,
chỉ vì một nỗi vắng em đó mà

Nỗi buồn như vỡ vụn ra,
nửa chìm đáy cốc, nửa ra hiên ngoài

Chiều buông nắng xế đổ dài
Tán bàng, lại ngỡ bóng ai ghé vào

Ngẩn ngơ tựa giấc chiêm bao
Chiều buồn chưa uống giọt nào đã say

                                                       13 h 5/7/2004

                                              NGUYỄN ĐÌNH THÁI


*Rút từ tập thơ GƯƠNG THAN LẤP LÁNH – NXB Văn học 2011








Thứ Năm, 23 tháng 5, 2013

QUA ĐÒ NHUỆ GIANG*




Chưa đến sông Nhuệ bao giờ
Đã nghe con sóng vỗ bờ quanh tôi
Sông ấy có lở, có bồi?
Đò ngang còn có ai ngồi gốc đa?
Nương dâu biếc bãi phù sa
Nón ai thấp thoáng chiều tà triền sông?
Tiễn người, thầm tiễn trong lòng
Dùng dằng, vấp bước..., chỉ mong... lỡ đò...

                                                                03h15 13/02/2012

                                                             NGUYỄN ĐÌNH THÁI

*Rút trong tập thơ LỬA THAN – NXB Hội Nhà văn 2012

GIẤC MƠ ĐÒ CHIỀU*



Con đò thuở ấy còn đâu
Nhớ lắm. Thương lắm. Bật câu: ... “Ơi đò...!”
Bến sông lở ấy bây giờ
xanh rì lau cói. Lũ cò bặt tăm
Mãi trăm năm. Mãi ngàn năm
Thương quá. Nhớ quá. Thốt thầm: ... “Đò ơi...”
Bên mãi lở. Bên vẫn bồi
Lều kia. Diều ấy. Trong tôi mãi còn
Sông đừng cạn. Đá chớ mòn
Đò nghiêng. Sóng vỗ. Chập chờn giấc trưa
Chao ôi! Gặp lại ngày thơ
Bồng bềnh một bận. Đò xưa... Ơi đò...!

                                                  13h40 12/02/2012

                                                  NGUYỄN ĐÌNH THÁI

* Rút trong tập thơ LỬA THAN – NXB Hội Nhà văn 2012

EM BÉ BÁN SIM Ở NGÃ BA ĐỒNG LỘC*


Tôi mua hai lon sim,
giá bốn nghìn
Tôi đưa em
cả tờ giấy bạc mười nghìn đồng chẵn
“ Dạ thưa, xin chú, con cảm ơn
Thế này thì mua được bốn đọi cơm
cho các em. Sáng tới giờ, hàng con ế lắm!”

Tôi nấc nhẹ. Trái sim rừng nghẹn đắng:
“Thôi, chừng năm lon nữa, chú mua cho
coi như đây là có chút quà,
tặng các cháu để thêm phần giấy bút”

Tôi cười mà mắt cay, nhòe ướt
Em lanh chanh, hớn hở, ríu rít khoe,
nhìn đứa em cặp mắt đang tròn xoe:
“Tiền của chú tặng chị em mình đó”

Xót xa chưa, niềm vui nho nhỏ
Tướp tứa lòng, tôi lặng lẽ quay đi:
“Các con tôi dù có thiếu điều chi,
nhưng lâu lắm, cơm thì đâu thiếu”

Có một điều giản đơn, tôi hiểu
Miền Trung như người mẹ còn nghèo
Lũ trẻ thơ còn cơ cực sớm chiều
Đong hồn nhiên trong từng lon sim tím

Tôi ngại ngần mỗi khi vào quán
Chợt nhận ra mình xa xỉ ly bia
Chợt nhẫn tâm khi kí ức ùa về,
hình ảnh bé bán sim chiều Ngã Ba Đồng Lộc.

Ngã Ba Đồng Lộc
Thị xã Cửa Lò 29/7/2007
Đêm 04/10/2010

NGUYỄN ĐÌNH THÁI

*Rút trong tập thơ TRUYỀN ĐĂNG – NXB Lao động 2012





Thứ Tư, 22 tháng 5, 2013

NÓI VỚI ĐỒNG ĐỘI Ở NGHĨA TRANG LIỆT SĨ TRƯỜNG SƠN*

            
                       Tôi đến Gio Linh trưa tháng bảy
                       Chỗ các anh nằm ngan ngát hương thơm
                       Muỗi vẫn đan dài tay áo ĐôngTrường Sơn,
                       nước khe cạn, lèn đá dày bướm trắng

                       Tề chỉnh đội hình, oai linh trong nắng
                       Đài ghi công kiêu hãnh giữa Trường Sơn
                       Cả Binh đoàn đạp nghiêng đất Tà Cơn
                       Xe thiết giáp san bằng đồn Dốc Miếu

                       Vẫn tăm tắp cả đội hình hành tiến
                       Đủ cả đây lính thiết giáp, xe tăng
                       Đủ cả đây lính hoá học, thông tin
                       Đủ  bốn Quân đoàn hợp thành cú đấm thép

                       Ơ, các anh bây giờ sao lặng ngắt?
                       Tôi đã đến đây! Lính Sư Bảy, E Ba
                       Hàng mộ thứ năm là cậu bạn Vũ Trường Sa,
                       lấy thân mình che tôi trong trận pháo

                        C trưởng ơi, lúc sắp đi, anh nhường áo
                       “Cậu mặc vào, đi tiếp hộ tớ nghe!
                       Chiếc mũ này đưa tặng lại thằng Lê.
                       Thôi, tớ đi. Chào. Vĩnh biệt”

                        Đồng đội ơi
                                         tôi đến đây
                                                         các anh có biết!
                        Ta  thắng rồi, thắng lớn lắm, các anh.
                        Đại quân ta làm Đại thắng bảy lăm,
                        quét sạch lũ xâm lăng và bán nước
                                                                                     
                       Màu xanh mới lại phủ dày lên Tổ Quốc
                       Lúa vàng tươi  châu thổ Cửu Long
                      Tấp nập, đông vui phiên chợ nổi ngã ba sông
                      Nha Trang, thuyền dập dìu mùa câu cá mực 
                 
                     Nghe nhói lắm, thẳm sâu trong lồng ngực
                    Thắp tâm hương xin lạy tạ các anh 
                    Quân đoàn mình lại tiếp tục hành quân,
                    vẫn hiển hiện các anh trong đội ngũ

                   Thôi, các anh hãy yên lành giấc ngủ,
                   mây trắng Trường Sơn làm chăn phủ các anh
                   Ấm áp trong nôi Mẹ Quảng Trị, Gio Linh,
                   nâng giấc thu những Người Con Trung Hiếu
                
                                                       Gio Linh- Thành cổ Quảng Trị
                                                                       60 năm ngày TBLS
                                                    Đồng Hới đêm 29/7/2007
                                                                 Hạ Long 27/7/2010
                                                                  Sửa lại : 28/9/2010
                                                            Chỉnh thêm : 30/9/2010

                                                             NGUYỄN ĐÌNH THÁI

* Rút trong tập thơ GƯƠNG THAN LẤP LÁNH, NXB Văn học 2011
                 

                             
                        
                     

                                                            
                      
                      
                






VỚI EM*




Giá em dịu dàng hơn
thì anh đâu có trách
Giá em đừng thóc mách
những việc của người ta

                                      Mỗi cây một loài hoa
                                      Mỗi người riêng một cảnh
                                      Nếu mình không thông cảm
                                      chớ nên xen lời vào

Láng giềng phải có nhau
Vui buồn nên chia sẻ
Nhưng em đừng mách lẻo
chuyện riêng tư nhà người

                                     Chuyện dở hay ở đời
                                      chắc gì ta sáng suốt
                                      Em chớ cười người trước
                                      sau thì ai khóc đây?

Ai chẳng muốn điều hay
Ai không mong điều tốt
Đời lúc cười, khi khóc
Sông khúc lở, khúc bồi

                                   Thóc mách chuyện của người
                                   ta trở nên nhỏ hẹp
                                   Hãy nói câu tốt đẹp
                                   Hãy nói lời yêu thương

                                                                       28/2/2003
                                                         Sửa lại: 26/9/2010

                                                       NGUYỄN ĐÌNH THÁI

Rút trong tập thơ KHƠI NGUỒN SUỐI THAN
NXB Văn học 2010